Een kapitale draai aan de circulaire economie

Op dinsdag 8 februari 2022 nam Homie in Pakhuis de Zwijger deel aan een discussie over een circulaire toekomst. Homie’s CEO Maurice van Gaalen sprak samen met Elisa Achterberg (founder Sustainable Finance Lab) en Charles Mander (CFO Felyx) over toekomstige business modellen en een eerlijke financiering hiervan. Bekijk de uitzending en lees onze blog.

In de uitzending geeft Elisa Achterberg een duidelijke uitleg over de verschillen tussen een lineaire economie en een circulaire economie. Achterberg vertelt dat onze huidige lineaire economie gebaseerd is op het afzetten van zoveel mogelijk producten, welke na een korte levensduur op de afvalhoop belanden. Alle waarde van het product wordt vernietigd en het milieu vervolgens vervuild. In de toekomst moeten we dit fundamenteel anders aanpakken. We zullen diensten en ervaringen gaan verkopen die gebaseerd zijn op het optimaal gebruik en behoud van producten die we al hebben. Dit kan alleen als verdienmodellen niet langer draaien om een zo hoog mogelijke afzet van producten maar zich focussen op duurzaamheid en het optimaal benutten van grondstoffen. Het Product-as-a-Service (PaaS) model is hier een voorbeeld van (tekst gaat verder onder de afbeelding).

Bedrijven met een product-as-a-service model leveren het resultaat van een product in plaats van het product zelf. Homie is hier een voorbeeld van. Homie levert in essentie ‘schone was’ in plaats van een wasmachine. We stellen wasmachines ter beschikking voor onze gebruikers. De gebruiker betaalt voor toegang tot en gebruik van een wasmachine (per wasbeurt) en alle service die daarbij hoort. Niet voor bezit. “De werkelijke behoefte wordt zo centraal gesteld en dus niet de productbehoefte”, aldus Achterberg. Het eigendom en de verantwoordelijkheid ligt bij Homie als dienstverlener. Homie zorgt ervoor dat apparaten gerepareerd en gerefurbished worden om de levensduur van apparaten te verlengen.

Product-as-a-service dienstmodellen bestaan vandaag de dag al. Maar hoe ziet circulariteit er in de verdere toekomst uit? Volgens Achterberg gaan we dan nóg een stap verder. In de toekomst verdwijnt het principe eigendom helemaal. In plaats daarvan ontstaat er collectieve verantwoordelijkheid (Zie afbeelding 2). Verantwoordelijkheid voor grondstoffen en de levensduur van producten zal worden gelegd bij de partijen die er het meeste invloed op hebben. Een concreet voorbeeld over wasmachines; in de toekomst zal de partij die de motor in een wasmachine heeft gebouwd ook verantwoordelijkheid dragen voor dit onderdeel en de terugname ervan. Hierbij komt dat verantwoordelijkheid wordt beloond. Voor iedere betaalde wasbeurt krijgt deze partij een deel van de opbrengst. Hoe langer de motor mee gaat, hoe langer de partij eraan verdient. Om zo’n circulair dienstmodel te realiseren moeten producten een lange levensduur garanderen, onderdelen makkelijk vervangbaar zijn en is er afstemming nodig tussen alle betreffende partijen. In de toekomst zullen we samen verantwoordelijkheid dragen voor onze grondstoffen en kunnen we dit niet langer wegschuiven naarmate een product verkocht wordt. Van lineair naar circulair.

Bronnen:

https://dezwijger.nl/programma/een-kapitale-draai-aan-de-circulaire-economie
https://sustainablefinancelab.nl/nl/paper/circular-service-finance/